Źródła informacji o nieruchomościach cz. 3 – ewidencja gruntów i budynków

ewidencja gruntów i budynków

Tematem przewodnim trzeciej części cyklu „Źródła informacji o nieruchomościach” jest Ewidencja gruntów i budynków. Pozostałe części cyklu można znaleźć TU.

Ewidencja gruntów i budynków – podstawy prawne

Sprawy ewidencji gruntów i budynków reguluje:

  1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (dalej: PGiK)

i wydane na jej podstawie:

  1. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (dalej: EGiB)

Ewidencja gruntów i budynków – definicja

Art. 2 pkt 8) PGiK
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
8) ewidencji gruntów i budynków (katastrze nieruchomości) – rozumie się przez to system informacyjny zapewniający gromadzenie, aktualizację oraz udostępnianie, w sposób jednolity dla kraju, informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych podmiotach władających lub gospodarujących tymi gruntami, budynkami lub lokalami;

Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków stanowią podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń (w tym podatku od nieruchomości oraz podatku rolnego i leśnego), oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych.

Ewidencja gruntów i budynków a kataster nieruchomości

Ewidencja gruntów i budynków ma być w przyszłości przekształcona w tzw. kataster nieruchomości. Przygotowania do wprowadzenia systemu katastralnego zapoczątkowano w końcu lat 90. ubiegłego wieku. Kataster ma na celu połączenie informacji o nieruchomościach (odpowiadających dzisiejszej ewidencji gruntów i budynków), informacji ksiąg oraz ewidencji podatkowej (podatek od nieruchomości).

Zawartość ewidencji gruntów i budynków

Ewidencja gruntów i budynków zawiera informacje dotyczące:

  1. gruntów – ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty;
  2. budynków – ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych;
  3. lokali – ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej.

W ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także:

  1. właścicieli nieruchomości, a w przypadku:
  • nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego – oprócz właścicieli inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa, znajdują się te nieruchomości,
  • gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli – osoby lub inne podmioty, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania;
  1. miejsce pobytu stałego lub adres siedziby podmiotów, o których mowa w pkt 1;
  2. informację o wpisaniu do rejestru zabytków;
  3. informację, czy wyróżniony w ewidencji gruntów i budynków obszar gruntu, w całości lub w części, objęty jest formą ochrony przyrody wskazaną w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.);
  4. wartość katastralną nieruchomości;
  5. informacje dotyczące umów dzierżawy, jeżeli od wykazania takich informacji w ewidencji gruntów i budynków uzależnione jest nabycie praw wynikających z przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, a także z przepisów o rozwoju obszarów wiejskich.

Jednostki powierzchniowe podziału kraju dla celów ewidencji

Podstawowymi jednostkami powierzchniowymi podziału kraju dla celów ewidencji gruntów są:

⇒ jednostka ewidencyjna – obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy, a w przypadku gdy w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta – również w granicach administracyjnych miasta. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jako jednostki pomocnicze gminy, jednostką ewidencyjną może być obszar dzielnicy lub kilku sąsiadujących ze sobą dzielnic;

obręb ewidencyjny – część jednostki ewidencyjnej. Na obszarach wiejskich obręb powinien obejmować obszar wsi oraz przyległe do tej jednostki osadniczej i z nią związane obiekty fizjograficzne. W szczególnych przypadkach odrębnym obrębem może być część obszaru wsi w granicach sołectwa lub obszar wyodrębnionej organizacyjnie części Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Podziału na obręby i określenia ich granic dokonuje starosta / prezydent miasta na prawach powiatu, po zasięgnięciu opinii właściwego miejscowo organu do spraw zagospodarowania przestrzennego oraz właściwej miejscowo jednostki statystyki publicznej;

działka ewidencyjna – ciągły obszar gruntu, położony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych. Różnica pomiędzy działką ewidencyjną a nieruchomością gruntową została opisana TU.

Ewidencja gruntów i budynków

Pomocniczą jednostką powierzchniową podziału kraju dla celów ewidencji gruntów jest:

⇒  arkusz ewidencyjny – dopuszczona do stosowania pomocnicza jednostka podziału kraju dla celów ewidencji, obejmująca część obrębu ewidencyjnego prezentowanego pod względem kartograficznym na jednym arkuszu mapy ewidencyjnej.

Oznaczenie położenia działki ewidencyjnej

Biorąc powyższe pod uwagę, dla jednoznacznego oznaczenia położenia działki ewidencyjnej powinieneś podać następujące identyfikatory:

  • jednostkę ewidencyjną,
  • obręb ewidencyjny,
  • numer działki.

Podanie samego numeru działki jest niewystarczające do identyfikacji jej położenia. Przykład: chcąc wyszukać na Geoportalu działkę nr 137/1 w Gdańsku, w wyniku wyszukiwania pojawia się sporo działek o tym numerze, które leżą w różnych obrębach ewidencyjnych. Jeżeli nie znasz numeru obrębu, ciężko będzie ustalić, o którą działkę chodzi.

Jednostki rejestrowe

Rozporządzenie określa trzy jednostki rejestrowe:

  1. Jednostka rejestrowa gruntów – omówiona w dalszej części;
  2. Jednostka rejestrowa budynków – tworzy ją budynek stanowiący odrębny od gruntu przedmiot własności (nieruchomość budynkowa), położony na działkach ewidencyjnych wchodzących w skład jednej jednostki rejestrowej gruntów, o ile w budynku tym nie znajdują się lokale stanowiące odrębne nieruchomości;
  3. Jednostka rejestrowa lokali – każdy lokal stanowiący odrębną nieruchomość (nieruchomość lokalowa) należy do odrębnej jednostki rejestrowej lokali.

Jednostka rejestrowa gruntów

Jednostkę rejestrową gruntów tworzą działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości.

Odrębną jednostkę rejestrową gruntów tworzą również położone w granicach jednego obrębu:

1)  działki stanowiące część nieruchomości, jeżeli:

  1. a) związane jest z nimi inne niż własność prawo rzeczowe,
  2. b) zostały przekazane w zarząd lub trwały zarząd,
  3. c) wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;

2)  działki o nieuregulowanym stanie prawnym, stanowiące przedmiot odrębnego władania;

3)  działki stanowiące część nieruchomości, będące przedmiotem umowy dzierżawy.

Przykłady:

– jednostkę rejestrową gruntów stanowią:

  • działki gruntów należące do tego samego właściciela, położone w jednym obrębie ewidencyjnym,
  • działki gruntów należące do tego samego użytkownika wieczystego, położone w jednym obrębie ewidencyjnym,
  • działki gruntów położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości,
  • działki o nieuregulowanym stanie prawnym, położone w granicach jednego obrębu, stanowiące przedmiot odrębnego władania,
  • działki położone w granicach jednego obrębu, gdy są jednorodne względem prawnym choć o różnym sposobie użytkowania,
  • działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład jednej nieruchomości,

– jednostki rejestrowej gruntów NIE stanowią:

  • działki gruntów położone w jednej jednostce ewidencyjnej, należące do tego samego właściciela,
  • działki gruntu należące do tego samego użytkownika wieczystego, leżące w tym samym obrębie ewidencyjnym, stanowiące własność gminy i Skarbu Państwa,
  • nieruchomości stanowiące własność jednego podmiotu położone w jednej jednostce ewidencyjnej,
  • działki gruntu położone w tej samej jednostce ewidencyjnej, lecz w różnych obrębach, wchodzące w skład jednej nieruchomości,
  • działki położone w tym samym obrębie, lecz objęte różnymi księgami wieczystymi,
  • działki wchodzące w skład jednej nieruchomości, położone w różnych obrębach tej samej jednostki ewidencyjnej,
  • działki położone w granicach jednego obrębu, gdy stanowią przedmiot odrębnego władania,
  • działki położone w granicach jednego obrębu, gdy są przedmiotem prawa własności i prawa użytkowania wieczystego,
  • działki położone w granicach jednego obrębu, wchodzące w skład kilku nieruchomości,
  • działki położone w granicach kilku obrębów należące do jednego władającego.

Ewidencja gruntów i budynków – rodzaje raportów obrazujących dane rejestrowe

  • Rejestr gruntów
  • Rejestr budynków – dotyczących budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności
  • Rejestr lokali – dotyczących lokali stanowiących odrębne nieruchomości
  • Kartoteka budynków – jest raportem zawierającym informacje opisowe o budynkach
  • Kartoteka lokali – jest raportem zawierającym informacje o lokalach
  • Mapa ewidencyjna – mapa, która w zależności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania gruntów, jest sporządzana w skalach: 1:500, 1:1000, 1:2000 lub 1:5000

Ewidencja gruntów i budynków – precyzja zapisu powierzchni

Pole powierzchni działek ewidencyjnych określa się w hektarach z precyzją zapisu do 0,0001 ha, czyli zapis:

  • 0,4836 ha jest prawidłowy,
  • 1,25 ha jest nieprawidłowy.

Pole powierzchni użytkowej lokalu oraz pomieszczeń przynależnych do lokalu wyraża się w metrach kwadratowych z precyzją zapisu do dwóch miejsc po przecinku, czyli zapis:

  • 73,30 m2 jest prawidłowy,
  • 73 m2 jest nieprawidłowy.

Materiały budowlane wykazywane w ewidencji

W ewidencji wykazuje się również informacje o materiale, z którego zbudowane są zewnętrzne ściany budynku, a mianowicie:

  • mur,
  • drewno,
  • inne materiały.

Podział jest mocno ogólny, ale w zupełności wystarczający, aby pytanie tego typu pojawiało się na testach egzaminacyjnych na rzeczoznawcą majątkowego, wiec warto to zapamiętać 😊

Grupy użytków gruntowych wykazywanych w ewidencji gruntów i budynków

Niegdyś użytków było 7, ale po zmianie Rozporządzenia w roku 2013, mamy 6 grup użytków. W starych materiałach dostępnych w Internecie zdarzają się jeszcze nieaktualne informacje o siedmiu grupach, więc raz jeszcze podkreślam, bo to też się pojawia w testach egzaminacyjnych – w ewidencji występuje 6 grup użytków gruntowych:

Grupy użytków gruntowych

Więcej na temat grup użytków gruntowych.

Kto prowadzi ewidencję gruntów i budynków?

Ewidencję gruntów i budynków prowadzi starosta / prezydent miasta na prawach powiatu. Do jego zadań w tym zakresie należy:

  • utrzymywanie systemu teleinformatycznego;
  • utrzymanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności, tj. zgodności z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi;
  • archiwizacja wycofanych danych ewidencyjnych;
  • udostępnianie danych ewidencyjnych;
  • ochrona danych ewidencyjnych przed ich utratą, zniszczeniem, niepożądaną modyfikacją, nieuprawnionym do nich dostępem i ujawnieniem;
  • okresowa weryfikacja danych ewidencyjnych;
  • sporządzanie powiatowych zestawień zbiorczych danych objętych ewidencją;
  • modernizacja ewidencji.

Powiadomienia o zmianach w ewidencji gruntów i budynków

O dokonanych zmianach w danych ewidencyjnych starosta / prezydent miasta na prawach powiatu zawiadamia:

  • organy podatkowe – w wypadku zmian danych mających znaczenie dla wymiaru podatków: od nieruchomości, rolnego i leśnego;
  • wydział ksiąg wieczystych właściwego miejscowo sądu rejonowego – w wypadku zmian danych objętych działem I ksiąg wieczystych;
  • właściwe miejscowo jednostki statystyki publicznej – w wypadku zmian w cechach adresowych nieruchomości oraz dopisywania i wykreślania budynków;
  • właściwe podmioty ewidencyjne oraz osoby, jednostki organizacyjne i organy – w przypadku gdy zmiana została dokonana w trybie czynności materialno-technicznej wyłącznie na podstawie dokumentacji geodezyjnej, przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, i dotyczyła:

o   pola powierzchni działki ewidencyjnej,
o   rodzaju lub pola powierzchni użytków gruntowych,
o   głównej funkcji budynku,
o   numeru działki ewidencyjnej;

  • starostów sąsiednich powiatów – w przypadku gdy zmiana dotyczy punktów granicznych położonych na granicy tych powiatów.

5 thoughts on “Źródła informacji o nieruchomościach cz. 3 – ewidencja gruntów i budynków

  1. Aga says:

    Cześć, jestem w trakcie pisania operatów szacunkowych na praktyki i zastanawia mnie jedna rzecz, czy w operacie mogę załączyć ksero wypisu z rejestru gruntów, czy musi to być oryginał? I jakie jest zdanie komisji na temat dołączania samodzielnie wykonanego wydruku KW ? 🙂 Będę wdzięczna za odpowiedź, pozdrawiam 🙂

    • 2k2 says:

      Cześć Aga,
      Zgodnie z art. 155 ust. 2 UoGN:
      Wykorzystane w operacie szacunkowym dane poświadczone przez rzeczoznawcę majątkowego mogą mieć formę wypisów i wyrysów z dokumentów lub rejestrów, o których mowa w ust. 1.
      Jak mają wyglądać te wypisy i wyrysy – nie określono. Zatem możesz załączyć ksero, pod warunkiem, że będzie poświadczone. I pamiętaj o tym, że udałaś się osobiście do starostwa poświadczyć kopię z aktualnym stanem w ewidencji 😉

      Z ksiąg wieczystych można dokonać dwojakiego rodzaju wydruku:
      1. W trybie przeglądania ksiąg. Ten wydruk nie posiada waloru dokumentu wydanego przez sąd. Powinien zatem być poświadczony w myśl art. 155 ust. 2 UoGN. Stara szkoła mówi o sporządzeniu załącznika w formie Protokołu z badania księgi wieczystej, gdzie wklejamy poszczególne zapisy z księgi, a na końcu zamieszczamy podpis z datą sporządzenia protokołu.
      2. W trybie składania wniosku o odpis księgi wieczystej (koszt 20 zł + prowizja operatora płatności). Ten dokument posiada walor dokumentu wydanego przez sąd. Tego rodzaju wydruk jak najbardziej można dołączyć do operatu bez żadnego poświadczania. Więcej na ten temat zamieściłam tu.

Masz pytania? Przemyślenia? Podziel się nimi.

error: Content is protected !!