Standardy zawodowe rzeczoznawców majątkowych

Standardy zawodowe – definicja

Do dnia 8 września 2021 roku obowiązywała definicja standardów zawodowych w następującym brzmieniu:

Po zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami, definicja ta została uchylona.

Standardy zawodowe – rezygnacja Ministra z ustalania i ogłaszania standardów w drodze obwieszczenia

Zmiana ustawy o gospodarce nieruchomościami, która weszła w życie z dniem 9 września 2021 roku wprowadziła istotną zmianę w zakresie standardów zawodowych rzeczoznawców majątkowych. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa zrezygnował z ustalania oraz ogłaszania obowiązujących standardów zawodowych w drodze obwieszczenia. W uzasadnieniu do zmiany ustawy można przeczytać:

Przedmiotowe rozwiązanie jest wynikiem wszechstronnych analiz obowiązującego sposobu regulacji standardów zawodowych rzeczoznawców majątkowych oraz ich umiejscowienia w systemie prawa, które uwydatniły niedoskonałości obecnego mechanizmu ustalania standardów zawodowych. Standardy zawodowe jako reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego stanowią dopełnienie obwiązujących przepisów w zakresie wyceny nieruchomości. Materia standardów zawodowych dotyczy praktyki, tzw. warsztatu wyceny nieruchomości, w tym szczegółowych rozwiązań metodycznych. Tego rodzaju normy mają zatem stricte techniczny i warsztatowy charakter.

Co ciekawe, dalej w uzasadnieniu do zmiany ustawy możemy przeczytać:

… system norm prawnych nie jest miejscem na regulowanie warsztatu wykonywania zawodu przez rzeczoznawców majątkowych. Ze swojej istoty są to normy branżowe i specjalistyczne, które w żadnym razie nie powinny być narzucane przez ustawodawcę. Nie ulega wątpliwości, że wszelkie kwestie, które wymagają normatywnego uregulowania powinny być regulowane na poziomie ustawowym lub w akcie wykonawczym. Natomiast standardy zawodowe mają niewątpliwie charakter warsztatowy i pomocniczy i jako takie nie powinny być co do zasady objęte zakresem stanowionego przez ustawodawcę prawa. Na ten aspekt zwraca również uwagę środowisko naukowe, wskazując, że nie jest domeną organu państwowego określanie rozwiązań warsztatowych w pracy rzeczoznawcy majątkowego (np. IV Kongres Nauk Sądowych o tematyce „Osiągnięcia biegłych i rzeczoznawców w Polsce”, Warszawa, 23 listopada 2019 r.). Zatem te rozwiązania metodyczne, które mają bardzo istotne znaczenie i są wręcz niezbędne dla właściwego wykonywania czynności zawodowych przez rzeczoznawców majątkowych, zostaną uregulowane w przepisach rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.

W jakim celu są tworzone standardy zawodowe?

Celem standardów jest uzupełnienie sposobów wyceny określonych w przepisach prawa oraz ujednolicenie praktyki rzeczoznawców majątkowych i zminimalizowanie ryzyka wystąpienia błędów.

Czy istnieje obowiązek stosowania standardów zawodowych rzeczoznawców majątkowych?

Obecnie, tj. od 9 września 2021 roku nie ma obowiązku stosowania standardów zawodowych.

Wcześniej wymóg stosowania standardów wynikał wprost z art. 175 ust. 1 UoGN, gdzie zapisano (treść przed zmianą): „Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do wykonywania czynności, o których mowa w art. 174 ust. 3 i 3a, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i standardami zawodowymi, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w wycenie nieruchomości.”.

Zmianą z września 2021 roku usunięto z art. 175 ust. 1 część odnoszącą się do standardów zawodowych.

Standard bankowy – zakres stosowania

Uzgodniony i ogłoszony przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa standard zawodowy nr 1 (tzw. standard bankowy) zachowuje moc przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie Ustawy z dnia 8 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1561), tj. 24 miesiące od 9 września 2021 roku.

W punkcie 6 Standardu bankowego Minister przewidział możliwość odejścia od regulacji określonych w tym standardzie w uzasadnionych przypadkach, jednak każde odstępstwo wymaga uzasadnienia, jednoznacznego wskazania i ujawnienia regulacji standardu, które nie mają zastosowania. Dalej zapisano iż „nie są dopuszczalne jakiekolwiek odstępstwa od standardu powodujące brak zgodności z przepisami prawa, a także gdy odstąpienie od standardu mogłoby doprowadzić do wprowadzenia w błąd odbiorców operatu szacunkowego lub opracowania”.

Rada Standardów Zawodowych Wyceny Nieruchomości

Pierwsza Rada Standardów Wyceny Nieruchomości została powołana Zarządzeniem Nr 48 Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 15 grudnia 2017 r. Zarządzenie weszło w życie 16 grudnia 2017 r. a zostało uchylone 10 marca 2018 r., czyli w momencie kiedy weszło w życie Zarządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 marca 2018 r. w sprawie Rady Standardów Wyceny Nieruchomości. Zarządzenie to również zostało uchylone. Obecnie obowiązuje Zarządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 6 czerwca 2018 r. w sprawie Rady Standardów Zawodowych Wyceny Nieruchomości, które weszło w życie w dniu ogłoszenia, tj. 6 czerwca 2018 r.

Do zadań Rady należy w szczególności:

1) opracowywanie projektów standardów zawodowych w zakresie wyceny nieruchomości, przegląd obowiązujących standardów zawodowych oraz przygotowywanie wytycznych dotyczących ich aktualizacji,
2) inicjowanie i przekazywanie Ministrowi propozycji regulacji prawnych związanych z wyceną nieruchomości.

W skład Rady wchodzą:

• Przewodniczący Rady, który reprezentuje Radę oraz koordynuje pracę jej komórek organizacyjnych,
• Przewodniczący (1) komisji do spraw opracowania standardów zawodowych i (2) komisji do spraw opiniowania standardów zawodowych,
• członkowie komisji, o których mowa powyżej.

(1) Komisja do spraw opracowania standardów zawodowych

Do zadań Komisji do spraw opracowania standardów zawodowych należy w szczególności:

• nadzór nad działalnością zespołów specjalistów;
• kierunkowanie prac zespołów specjalistów;
• przyjęcie projektów standardów zawodowych opracowanych przez zespoły specjalistów i przekazanie ich Przewodniczącemu Rady;
• wprowadzanie korekt do opracowanych projektów standardów zawodowych wynikających z ustaleń Rady;
• przygotowywanie, na polecenie Ministra, stanowisk oraz uwzględnianie uwag i propozycji zgłaszanych do projektów standardów zawodowych przyjętych przez Radę i skierowanych do konsultacji publicznych i uzgodnień.

Zespoły specjalistów zawierają nie więcej niż 5 osób i składają się one z osób posiadających praktykę w zakresie wyceny nieruchomości lub doświadczenie w zakresie gospodarki nieruchomościami, po ich zaopiniowaniu przez Przewodniczącego Komisji do spraw opracowania standardów zawodowych.

W skład zespołu specjalistów mogą wchodzić również osoby zaproszone przez Przewodniczącego Rady niebędące członkami Rady, a posiadające wiedzę w zakresie gospodarki nieruchomościami, geodezji i kartografii, prawa, rachunkowości lub innych dziedzin niezbędnych do opracowania projektu standardu zawodowego z danego obszaru.

(2) Komisja do spraw opiniowana standardów zawodowych

Do zadań Komisji do spraw opiniowania standardów zawodowych należy sporządzanie analiz opracowanych projektów standardów zawodowych oraz opinii o opracowanych projektach standardów zawodowych w zakresie ich poprawności merytorycznej oraz przydatności dla celów, którym mają służyć wykonane na ich podstawie operaty szacunkowe, a następnie przekazywanie tych analiz i opinii Przewodniczącemu Rady.

Wynagrodzenie dla osób wchodzących w skład zespołu specjalistów

Osobie wchodzącej w skład zespołu specjalistów, który opracował dany projekt standardu zawodowego, wypłaca się kwotę w wysokości 1000 zł brutto w przypadku gdy projekt ten zostanie przyjęty przez Radę i przekazany Ministrowi.

Za udział w posiedzeniu Rady, Przewodniczącemu Rady, Przewodniczącym i członkom Komisji oraz zaproszonym na posiedzenie członkom zespołów specjalistów przysługuje także zwrot kosztów podróży wg zasad określonych w Zarządzeniu.

Gdzie szukać „starych” standardów zawodowych i not interpretacyjnych

Tak zwany dorobek środowiska w postaci krajowych standardów wyceny i not interpretacyjnych można znaleźć na stronie PFSRM:

https://pfsrm.pl/aktualnosci/item/14-standardy-do-pobrania

Standardy zawodowe – pytania testowe z egzaminów dla rzeczoznawców majątkowych

Test dla RzM z dnia 2014.11.20 / 2019.05.30

Pyt 19 / 65 Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, standardy zawodowe stanowią:
Odp. a. zbiór przepisów regulujących procedury wyceny nieruchomości;
Odp. b. reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego;
Odp. c. przepisy prawa regulujące sporządzanie operatu szacunkowego.

standardy zawodowe

Test dla RzM z dnia 2016.09.15

Pyt 85 Standardy zawodowe to:
Odp. a. reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego, ustalone zgodnie z przepisami prawa;
Odp. b. reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego ustalone w statutach organizacji zawodowych rzeczoznawców majątkowych;
Odp. c. reguły postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego, ustalone w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego.

standardy zawodowe

Test dla RzM z dnia 2016.10.13 / 2017.09.21

Pyt 53 / 76 Standardem zawodowym w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami jest:
Odp. a. Standard „Wartość rynkowa”;
Odp. b. Standard „Wycena dla zabezpieczenia wierzytelności”;
Odp. c. Standard „Określanie wartości ograniczonych praw rzeczowych”.

standardy zawodowe

Test dla RzM z dnia 2017.03.16

Pyt 44 Standard zawodowy rzeczoznawców majątkowych w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami to standard:
Odp. a. „Wycena dla zabezpieczenia wierzytelności”;
Odp. b. „Określenie wartości ograniczonych praw rzeczowych”;
Odp. c. „Wycena nieruchomości drogowych”.

standardy zawodowe

Test dla RzM z dnia 2018.03.15

Pyt 82 Obowiązującym standardem zawodowym rzeczoznawców majątkowych w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami jest standard:
Odp. a. „Wycena dla zabezpieczenia wierzytelności”;
Odp. b. „Określenie wartości ograniczonych praw rzeczowych”;
Odp. c. „Wycena nieruchomości drogowych”.

standardy zawodowe